Education under occupation: when does teaching become collaborationism? – Seminarium

Cykl seminariów z ukraińskimi naukowcami: Wojna rosyjsko-ukraińska w życiu społeczno-politycznym Ukrainy

Seminarium I: Education under occupation: when does teaching become collaborationism?

Data, godzina i miejsce:
14.12.2023, godz. 12:00, sala 303 (Gmach Audytoryjny WNPiSM, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28)

Olena CHALTSEVA jest doktorem historii i doktorem nauk politycznych, obecnie pełni funkcję kierownika Katedry Nauk Politycznych i Administracji Publicznej na Donieckim Uniwersytecie Narodowym im. Wasyla Stusa w Winnicy na Ukrainie. Oprócz roli akademickiej jest ekspertem w projektach naukowych dla Ministerstwa Edukacji Ukrainy i pełni funkcję eksperta akredytacyjnego w Krajowej Agencji Zapewnienia Jakości Szkolnictwa Wyższego. Zainteresowania badawcze dr Chaltsevej obejmują politykę publiczną, studia porównawcze i stosunki międzynarodowe.

Kolaboracjonizm jako problem moralny, etyczny i prawny
Jako kraj objęty stanem wojennym, Ukraina stoi przed licznymi wyzwaniami gospodarczymi, społecznymi, kulturowymi i innymi. Niestety, trwająca wojna na czas nieokreślony odroczyła wdrożenie obiecujących przedwojennych reform. Państwo jest zmuszone do priorytetowego traktowania pilnych kwestii, odwracając uwagę od długoterminowych problemów. Jednocześnie rząd i społeczeństwo zmagają się z problemami, które może nie wymagają natychmiastowego rozwiązania, ale znacząco wpływają na perspektywy reintegracji okupowanej części Ukrainy, zwłaszcza na już wyzwolonych terytoriach. Jednym z takich problemów jest kolaboracjonizm. Zjawisko to zyskało na znaczeniu na Ukrainie w 2014 roku, a wraz z wybuchem wojny na pełną skalę w 2022 roku stało się szczególnie krytyczne. To z kolei uwypukla dwa powiązane ze sobą problemy: moralny i prawny. Analiza tych kwestii umożliwi bardziej szczegółowe zbadanie działalności kolaboracyjnej na okupowanych terytoriach, identyfikację jej rodzajów, różnych przejawów współpracy z okupantami, rozróżnienie mimikry społecznej jako przejawu zachowania okupowanych oraz identyfikację luk w ustawodawstwie dotyczącym odpowiedzialności za kolaborację.

Ivan LOPUSHYNSKYI, doktor administracji publicznej, jest p.o. kierownika Katedry Zarządzania Publicznego i Administracji na Iwano-Frankowskim Narodowym Technicznym Uniwersytecie Nafty i Gazu. Łączy wiedzę akademicką z doświadczeniem w służbie cywilnej i przyczynił się do rozwoju państwowych standardów edukacyjnych w administracji publicznej. Zainteresowania naukowe dr Łopuszyńskiego koncentrują się na państwowej polityce językowej, społeczno-humanitarnej polityce państwa i rozwoju służby publicznej. Posiada Order Zasługi (trzeciej klasy) i jest Honorowym Obywatelem Miasta Bohatera Chersonia.

Nauczanie pod okupacją: kolaboracja czy przetrwanie?
W sytuacji, gdy prawie jedna piąta terytorium Ukrainy znajduje się pod okupacją, pojawia się pytanie: czy nauczyciele będą ponosić odpowiedzialność karną za kontynuowanie pracy w placówkach oświatowych na tymczasowo okupowanych terytoriach Ukrainy? Do końca 2023 r. wszczęto dziesiątki postępowań karnych przeciwko nauczycielom, którzy współpracowali z okupantami. Z jednej strony ukraińscy nauczyciele znajdują się w pierwszej grupie ryzyka, ponieważ rosyjscy okupanci uciekają się do zastraszania, gróźb, a nawet uwięzienia i uprowadzenia, aby wpłynąć na nich i zmusić ich do realizacji swoich planów. Z drugiej strony, dla wielu nauczycieli znajdujących się pod tymczasową okupacją, możliwość pracy i otrzymywania wynagrodzenia staje się kwestią przetrwania dla nich i ich rodzin. Prezentacja zawiera przegląd wyzwań, przed którymi stoją nauczyciele na okupowanych terytoriach regionu Chersoń oraz tego, w jaki sposób władze okupacyjne próbują wykorzystać edukację do wzmocnienia swojej polityki okupacyjnej.