O języku, jego kondycji i społecznych funkcjach

W  poniedziałek 20 października 2025 odbyło się kolejne spotkanie w Kawiarni Naukowej prof. Zbigniewa Lasocika (Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW). Tym razem przedmiotem dyskusji była kondycja języka polskiego. Niezwykle interesujący, ale także pouczający odczyt na ten temat wygłosił prof. dr hab. Jerzy Bralczyk.

Wiele lat temu Ludwig Wittgenstein opisał zjawisko „gier językowych” polegających na tym, że znaczenie słowa, używanego w dyskursie publicznym, nie wynika z jego związku z fragmentem rzeczywistości, do którego się odnosi, ale z tego, w jaki sposób jest ono używane w konkretnej grze językowej. Była o tym mowa, ponieważ w ostatnim czasie takie zjawisko w naszej praktyce językowej pojawia się często. Dotyczyło np. słowa uchodźca, które przez polskie władze było traktowane, jak synonim słowa migrant. Dyskusja dotyczyła także takich kwestii, jak granice elastyczności języka, czy też to, kto decyduje o tym, co jest, a co nie jest, akceptowalną normą językową. Zwykle dzieje się to w drodze konsensu – w Polsce nie zawsze. Co więcej, zdaniem Uczestników, obserwujemy zjawisko wykorzystywania języka do stygmatyzacji, uzyskiwania przewagi nad interlokutorem, na nawet wykluczania.